Mία (αυτο)κριτική ματιά πάνω στα ζητήματα των ασφαλών χώρων, των ταυτοτήτων, των προνομίων αλλά και των κινημάτων των υποκειμενικοτήτων των 70’s, με αφορμή (και) μία διαδήλωση του 2017 ενάντια στον σεξιστικό συρφετό που κατέκλυσε τη δημόσια σφαίρα την περίοδο ψήφισης του νομοσχεδίου σχετικά με την ταυτότητα φύλου.
Το βιβλίο κυκλοφορεί σε 500 αντίτυπα, διανέμεται χωρίς αντίτιμο σε στέκια/καταλήψεις/κοινωνικούς χώρους και τα έξοδα εκτύπωσης καλύπτονται με ελεύθερη συνεισφορά.Για επικοινωνία: skp[at]activist[dot]com.Τα σημεία διανομής περιλαμβάνονται στο τέλος.
Ακολουθεί ο…
Πρόλογος της έκδοσης
H ουσία του ανθρώπου δεν είναι αφαίρεση που υπάρχει μέσα στο μεμονωμένο άτομο. Στην πραγματικότητά της είναι το σύνολο των κοινωνικών σχέσεων
Κ. Μαρξ, Θέσεις για τον Φόυερμπαχ
Το δικαίωμα όμως του ανθρώπου στην ελευθερία, δε βασίζεται στη σύνδεση του ανθρώπου με τον άνθρωπο, αλλά, αντίθετα, στην απομόνωση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Είναι το δικαίωμα αυτής της απομόνωσης, το δικαίωμα του περιορισμένου, του κλεισμένου στον εαυτό του ατόμου
Κ. Μαρξ, Το Εβραϊκό Ζήτημα
Για την καταστροφή της ποίησης και την ποίηση της καταστροφής: αυτό αναγράφεται στο λογότυπο της Σχολής Κακών Παιδιών. Και όντως, η ποίηση ως υπερβατική πραγμάτωση είναι μάθημα κορμού στη Σχολή Κακών Παιδιών. Κανονικά λοιπόν, το δεύτερο εκδοτικό πόνημά της θα ήταν η μετάφραση μιας ποιητικής συλλογής. Μια και δεν υπάρχει όμως το κανονικό, παρά μόνο το στατιστικά επικρατές, η έκδοση εκείνη ναυάγησε αύτανδρη επί της στοιχειοθεσίας. Η έκδοση που κρατάτε στα χέρια σας, δεν έχει καμία σχέση με την ποίηση και ίσως γι’ αυτό χρήζει ενός εκτενέστερου προλόγου.
Το κείμενο που ακολουθεί κατέληξε στη Σχολή Κακών Παιδιών, όπως έφτασε το καράβι του Οδυσσέα στο νησί των Φαιάκων: μετά από πολυετές ταξίδι, πολλές αλλαγές και δοκιμασίες, ταλαιπωρημένο μα πλούσιο, ουσιαστικά διαφορετικό. Ξεκίνησε με αφορμή μια κριτική για τα όρια των αγώνων και άρχισε να παίρνει την τελική του μορφή στο πλαίσιο μιας αυτοκριτικής που δεν έγινε εν τέλει συλλογικά όπως της άξιζε. Το βασικό κείμενο ακολουθείται από ένα εκτενές παράρτημα -προϊόν σχολαστικής αποδελτίωσης κειμένων των κινημάτων της δεκαετίας του ‘70 και του ‘80. Το παράρτημα είναι από μόνο του ένα ιστορικό τεκμήριο του τρόπου απαρτίωσης της συλλογικής μνήμης. Οι ηγεμονικές απόψεις επιβιώνουν εις βάρος των υπολοίπων καταδικάζοντάς τες στη λήθη -ακόμα και εντός των κινημάτων. Στα πτώματα των νεκρών στήνονται τα θεμέλια των επόμενων γενεών, και ανάθεμα στους βλάσφημους που θα τολμήσουν να τα θίξουν -δεν πρέπει με τίποτα να τρίξουν… Όμως η κριτική είναι ριζοσπαστική όταν δε φοβάται τα συμπεράσματά της.
Τι είναι όμως αυτές οι περίφημες ταυτότητες;
Οι ταυτότητες ως παγωμένες στον χρόνο στιγμές-μορφές της κίνησης ξεπεράσματος του υπάρχοντος κόσμου έρχονται να υποκαταστήσουν το αίσθημα ανήκειν σε κοινότητες που καταργούνται από την ήττα στο πεδίο του ταξικού ανταγωνισμού και την υπαγωγή στην καπιταλιστική σχέση. Τα εγώ που μαζεύονται στη σκέπη τους γίνονται στοίβα και όχι κίνηση. Συνυπάρχουν διαχωρισμένα και δε δρουν συλλογικά. Φέρονται ως εάν να κινούνται, αλλά φευ. Οι κοινότητες αγώνα απογυμνωμένες από το επαναστατικό τους περιεχόμενο -τη δυνατότητα δηλαδή του ξεπεράσματος του υπάρχοντος- απομένουν με τις μορφές που έπαιρνε ο αγώνας όταν συνέβαινε. Βάλθηκαν λοιπόν τα υποκείμενα να επαναλαμβάνουν μορφές πρακτικών αγώνα μετατρέποντάς τες σε καταναγκαστικές τελετουργίες. Εγκλωβίζονται στην παγίδα της καταναγκαστικής σκέψης –δε φταίει η μορφή που δεν παράγει αποτέλεσμα, φταίω εγώ που δεν την έκανα σωστά, παρέλειψα κάποια λεπτομέρεια ή βήμα. Αρνούμενοι να αποδεχθούν το αδιέξοδο, μοιάζουν να δίνουν το φιλί της ζωής σε ένα σκουληκιασμένο πτώμα -πράγμα ανούσια ηρωικό, κι ηρωικά ανούσιο. Για να το πούμε κι αλλιώς, είναι άλλο πράγμα μια συλλογική κουζίνα σε ένα οδόφραγμα, άλλο η συλλογική φροντίδα νηπίων σε μια απεργία κι άλλο το καθάρισμα ενός πεζοδρομίου από τσίχλες ή η δημιουργία μιας δομής αναπαραγωγής έξω από οποιαδήποτε κοινωνική κίνηση με την προσδοκία να τη γεννήσει σε δεύτερο χρόνο.
Στο σήμερα λοιπόν βρεθήκαμε από τον καθαγιασμό της υπαρξιακής «ελευθερίας της επιλογής» του Φρίντμαν, στο «δεν υπάρχει κοινωνία, αλλά μόνον άτομα» της Θάτσερ, από το δικαίωμα στη διαφορά, στην αυτοδιάθεση του σώματος των χριστιανοβλαμμένων αντιεμβολιαστών που λίγο καιρό πριν τσίριζαν ενάντια στις εκτρώσεις. Το νήμα που τα συνδέει όλα αυτά είναι ιστορικά συγκεκριμένο, και είναι η αδυναμία αντίληψης του ανθρώπινου σώματος ως κάτι άλλο πέρα από ατομική ιδιοκτησία. Και η διεκδίκηση της κυριότητας της ιδιοκτησίας αντί για την πραγμάτωση της κατάργησής της, δεν αμφισβητεί ούτε στιγμή αυτόν τον κόσμο. Άλλωστε, όταν σε σημερινές πολιτικές αφηγήσεις εμφανίζεται η ελευθερία ως μοτίβο, έχει το ταπεινωτικό της ανήμπορης διαβεβαίωσης. Η έκβαση μοιάζει πάντα προδιαγεγραμμένη από τη μεγάλη πολιτική, και η ίδια η ελευθερία προβάλλει ιδεολογικά σαν λόγος περί ελευθερίας με στερεότυπες διακηρύξεις (Theodor W. Adorno, Minima Moralia). Ή όπως έγραφε κάποτε ο κύριος με τα μούσια: Η άποψη του παλιού υλισμού είναι η κοινωνία «των πολιτών». Η άποψη του καινούργιου υλισμού είναι η ανθρώπινη κοινωνία ή η κοινωνικοποιημένη ανθρωπότητα.
Η έκδοσή μας δεν είναι πλήρης. Και δεν θα μπορούσε να είναι καθώς πληρότητα υπάρχει μόνο στο άπειρο, κι εμείς δεν έχουμε τόσο χωροχρόνο να διαθέσουμε. Επιπρόσθετα, οι φιλοδοξίες της είναι φτωχές. Θα ήθελε πολύ να γεννήσει μια συζήτηση κινηματική επάνω σε θέσφατα και στεγανά, σε αγκυλώσεις και απαγορεύσεις που όλα μαζί συγκροτούν ταυτίσεις. Δυστυχώς, όντας εξ ορισμού μια έκδοση στο περιθώριο των κινημάτων, δεν τρέφουμε αυταπάτες γι’ αυτό. Ελπίζουμε μόνο ότι η μεγάλη χρονική απόσταση από τα γεγονότα έχει εξασφαλίσει ένα πεδίο νηφαλιότητας για εξέταση διαφορετικών απόψεων και δεδομένων χωρίς μικροπρέπειες, προσωπικές αντεγκλήσεις, καφενειακά σούσουρα και ηθικές κορώνες.
Το βάρος των νεκρών δε διατυμπανίζει τη μοναδική αλήθεια: στέκεται στη βροχή κάτω από την πύλη του Rashomon. Ξέρει ότι η πραγματικότητα είναι όλες οι διαφορετικές αφηγήσεις ταυτόχρονα, και καμία τους χώρια. Η ταινία δέχτηκε κριτική για το πατριαρχικό πλαίσιο μες στο οποίο εξελίσσεται η διήγηση των τρομερών γεγονότων της δολοφονίας και του βιασμού. Στον πραγματικό κόσμο, στο βασίλειο της ελευθερίας, της ισότητας και της ιδιοκτησίας που οικοδομείται στην εργασία, θέλουμε να συνεισφέρουμε στις κινήσεις ξεπεράσματος του υπάρχοντος: έστω και ένα βήμα παραπέρα από την απλή ερμηνεία αυτού του κόσμου…
για τη Σχολή Κακών Παιδιών, Μπέτυ Κ.
Αθήνα
Αγρός/ Άνω Κάτω Πατησίων/ Αυτοδιαχειριζόμενο Κυλικείο Νομικής/ Ελευθεριακό Εργαστήρι Κινηματικών Υποδομών/ Ζιζάνια/ Παπουτσάδικο/Ρεσάλτο/ Υπόστεγο
Θεσσαλονίκη
Φάμπρικα Υφανέτ/ Σχολείο/ Libertatia/ Mundo Nuevo/ Ovradera/ Sabot
Γιάννενα
Βιβλία Ανομίας
Κέρκυρα
Αταξικοί Ορίζοντες
Πάτρα
Ανατόπια
Μυτιλήνη
Μπίνειο
Λάρισα
Ντουγρού
Βόλος
Σουπιά
Ξάνθη
Αυτόνομο Στέκι Ξάνθης/ Xanadu
Χανιά
Rosa Nera
Ηράκλειο
Ευαγγελισμός/ Κιτάπι